کشت هیدروپونیک یا کشت بدون خاک، یک روش ابداع شده برای پرورش محصولات کشاورزی بدون استفاده در خاک و خارج از آن است. تفاوت کشت هیدروپونیک و کشت خاکی با یکدیگر بسیار زیاد است. با آنکه این روش اصل و اساس تاریخی دارد، اما شیوه مدرن و جدید آن که مربوط به کشت هیدروپونیک در گلخانه می‌شود، چند سالی هست که در کشور ما باب شده است. بسیاری از افراد، دولت و یگان‌ها به سوی علمی کردن کشت با این روش حرکت می‌کنند.
بیشتر گلخانه‌های مدرن اکنون توانسته‌اند با این روش، چندین و چند برابر سیستم کشت خاکی و کشاورزی سنتی در متراژ پایین‌تر محصول کشت کنند. حال دلیل اینکه کشاورزی نوین جهانی در حال حرکت به سمت کشت بدون خاک است چیست؟ صد در صد تفاوت کشت هیدروپونیک و کشت خاکی اهمیت دارد که در دنیای حال حاضر، شاهد چنین تغییری در دنیای کشاورزی هستیم.
کشت هیدروپونیک چیست؟
اگر دقیق نمی‌دانید کشت هیدروپونیک چیست، بهتر است تعریف کوتاهی از آن داشته باشیم.
کشت هیدروپونیک به پرورش محصولات در بستر کشت محصول به غیر از خاک اطلاق می‌شود. در این روش گیاه در بستر قرار داده می‌شود و مواد معدنی موردنیاز آن از طریق محلول‌های غذایی به گیاه رسانده می‌شود.اگر مایلید اطلاعات تکمیلی و دقیق درباره کشت گیاه خارج از خاک بدست بیاورید، به شما پیشنهاد میکنیم مقاله کشت هیدروپونیک که پیش‌تر در وب‌سایت نهال رویش منتشر شده است را مطالعه کنید.
کشت سنتی یا خاکی چیست؟
همه‌ی ما با نحوه‌ی تولید محصول و پرورش آن آشنا هستیم. دانه محصول در خاک کاشته می‌شود و پس از گذراندن دوران رشد و نمو خود، می‌توانیم محصول برداشت کنیم.
تفاوت کشت هیدروپونیک و کشت خاکی
حال می‌رسیم به بخش اصلی این پست. تفاوت کشت هیدروپونیک و کشت خاکی را بیان میکنیم تا دلیل حرکت جامعه جهانی کشاورزی به سوی این سبک کشت چیست.
افزایش تولید و محصول دهی در کشت هیدروپونیک در مقایسه با کشت درون خاک می‌تواند ناشی از عوامل زیادی باشد. خاک در بعضی موارد ممکن است دارای کمبود مواد غذایی یا دارای ساختار ضعیف باشد؛ در نتیجه کشت بدون خاک بسیار مفید خواهد بود. حضور آفات یا بیماری‌ها در خاک به شدت میزان تولید را کاهش می‌دهد.
در شرایط گلخانه‌ای هنگامی شرایط محیطی به‌جز بستر پرورش در خاک و محیط غیر خاکی مشابه هستند، افزایش تولید گوجه‌فرنگی در کشت به روش هیدروپونیک معمولاً ۲۰%-۲۵% است. در چنین گلخانه‌هایی، استریلیزاسیون خاک را انجام می‌دهند و از کودهای کافی استفاده می‌کنند. در نتیجه، بسیاری از مشکلاتی که در شرایط کشت و خاک مواجه می‌شوید حل می‌شوند. این امر ممکن است سبب افزایش در محصول در شرایط کشت گلخانه ای با استفاده از محیط غیر خاکی به میزان ۴ الی ۱۰ برابر در مقایسه با کشت بیرون از گلخانه در شرایط کشت درون خاکی شود.
انواع خاصی از محصولات گلخانه‌ای برای تولید بیشتر محصل در شرایط گلخانه‌ای به جای انواع مزرعه‌ای که در شرایط عادی رشد می‌کنند اصلاح و روانه بازار شدند. این نوع محصولات گلخانه‌ای نمی‌تاند دمای روزانه بیرون را تحمل کند؛ در نتیجه استفاده از آن‌ها برای پرورش در گلخانه محدود است. محصولات مهم و عمده کشت هیدروپونیک در کشاورزی در گلخانه شامل گوجه فرنگی، خیار، فلفل، کاهو و سایر گیاهان برگ سبز و علفی هستند. این ارقام گلخانه‌ای همچنین به بیماری‌های برگی و ریشه‌ای مقاوم شده‌اند بنابراین میزان عملکرد بیشتری دارند.